چوپانی در بیابان مشغول چرانیدن گوسفندان بود. دانشمندی در سفر به او رسید و اندکی با او گفتگو کرد؟ فهمید که او بی سواد است. به او گفت: چرا دنبال تحصیل نمی روی؟

چوپان گفت: من آنچه را که خلاصه و چکیده علوم است آموخته ام٬ دیگر نیازی به آموزش مجدد ندارم . دانشمند گفت: آنچه آموخته ای برای من بیان کن. چوپان گفت خلاصه و چکیده همه علوم٬ پنج چیز است:

١- تا راستی تمام نگردد٬ دروغ نگویم.

٢- تا غذای حلال تمام نشده٬ غذای حرام نخورم.

٣- تا در خودم عیب است٬ عیب جویی از دیگران نکنم .

۴- تا روزی خدا تمام نشده٬ به در خانه هیچ کسی برای روزی نروم.

۵- تا پای در بهشت ننهاده ام ٬ از مکر و فریب شیطان غافل نگردم.

دانشمند او را تصدیق کرد و گفت: همه علوم در وجود تو جمع شده است و هرکس این پنج خصلت را بداند و به آن عمل کند به هدف علوم اسلامی رسیده است و از کتب علم و حکمت بی نیاز است.